ﺳﻮررﺋﺎﻟﯿﺴﻢ ﺣﺒﯿﺐ ﺳﺎﻫﺮ / همت شهبازی

 

ﺳﻮررﺋﺎﻟﯿﺴﻢ ﺣﺒﯿﺐ ﺳﺎﻫﺮ / همت شهبازی 

 

ﮔﺎه ﺳﺎﻫﺮ در ﺑﯿﺎن ﺗﺨﯿﻼت ﺧﻮد آﻧﻘﺪر وﺳﻮاس ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ واﻗﻌﯽ را ﻧﯿﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﺨﯿﻞ و ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎي او ﮔﺎه ﺣﺎﻟﺘﯽ از ﺳﻮررﺋﺎﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد .ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺗﺨﯿﻞ و ﺗﺤﻠﯿﻞ واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ در روﯾﺎي ﺷﺎﻋﺮ ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ را در اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﺼﻤﻢ  ﻣﯽ ﺳﺎزد .او از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ واﻗﻌﯿﺘﯽ دﯾﮕﺮ و ﻓﺮاﺗﺮ از اﯾﻦ ﺟﻬﺎن و ﻫﺴﺘﯽ آن ﻣﯽ ﭘﺮدازد .در دﻧﯿﺎي ﻓﺮاواﻗﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺟﻬﺎن ﺧﻮد را ﺑﯿﺎﻓﺮﯾﻨﺪ و ﺟﻬﺎن ﺑﯿﻨﯽ اش را ﺑﺮ آن ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ .از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ او راﻫﯽ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺮاي واﻗﻌﯿﺘﯽ و ﻫﺴﺘﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در اﻧﺪﯾﺸﻪ و ﺗﺼﻮراﺗﺶ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ .ﮔﻮﯾﯽ ﺷﺎﻋﺮ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﺷﻌﺮ ﺑﻪ رواﯾﺖ آن ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ ﻣﮑﻔﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ و ﺟﻬﺎن ﻧﻤﯽ ﺑﯿﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﯿﻦ از ﺗﺨﯿﻞ ﺧﻮد ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺗﺎ دﻧﯿﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ ﺗﺼﻮر درآورد . دﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎ ﺗﺨﯿﻞ ﺧﻮد در ﺻﺪد آﻓﺮﯾﻨﺶ آن اﺳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺪاﻋﯽ  اﻧﺪﯾﺸﻪ و ﺟﻬﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺮاي ﻣﺎﻫﯿﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ .  اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﯾﻌﻨﯽ ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺑﺮ ﺗﺨﯿﻞ، ﺷﻌﺮ ﺳﺎﻫﺮ را در دو ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ .از ﯾﮏ ﻃﺮف ﺷﺎﻋﺮ آﻧﭽﻨﺎن در ﺗﺨﯿﻞ ﺧﻮد ﻓﺮو ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﺷﻬﺮ را از داﯾﺮه درك ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ از اﺷﻌﺎر ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺷﻌﺮ از ﺗﺨﯿﻞ ﺗﺠﺮﯾﺪي ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮد .اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮد ﻧﻮﻋﯽ ﻗﺪرت ﻫﻨﺮي ﺷﺎﻋﺮي را ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﻮدن و ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد .از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﮔﺎه اﯾﻦ ﺗﺨﯿﻞ آن ﭼﻨﺎن ﺳﯿﺎل و در ﺗﻮاﻟﯽ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺑﻬﻢ ﺗﻨﯿﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﯾﮑﯽ از ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮم ﻫﺎي ﺑﯿﺎن ﺷﻌﺮي در ادﺑﯿﺎت ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻫﺴﺘﯿﻢ .  

 

ادامه نوشته

یوخسول و ایشچی یازان : رولان بارت

 

یوخسول و ایشچی یازان : رولان بارت

 

فارسجادان چئویرن : همت شهبازی 

 

چارلی چاپلی نین سونونجو فیلم تئکنیکی اوندان عبارت اولموشدور کی کئچمیش روسیه رسمی لریندن آلدیغی اؤدولون یاریسینی بیر ایشچی خئیریه جمعیتینه باغیشلادی. دوغروسو ، بو ایش یوخسول و ایشچی لر آراسیندا بیر نوع طبیعی مساواتچی لیغین یارانماسی آنلامیندادیر. چونکی چارلی ایشچی لری همیشه یوخسول بیلیردی : اونون فیلم لری نین انسانی گوجوده ائله بوندان آسیلی ایدی. البتده کی اونلارین سیاسی قارانلیقلاری دا ائله بوندان تؤره میشدیر. بو مسئله اونون «یئنی چاغ » فیلمینده داها بدیعی شکیلده گؤرونور. بورادا ، چارلی ایشچی لیک مضمونونو هئچ ده اونوتمور. آمما هئچ واخ اونا سیاسی باخیمیندان دا یاناشمیر. او ایشچی لری هله ده، قاندال لی، کور و اؤز ساده طلبات لاری نین و آغالارا قول اولمالارینی گؤستریر. اونون فیکرینجه ایشچی لر هله ده آج انسانلاردیلار. چارلی نین فیلم لرینده، آجلیغین گؤرونوشو همیشه ائپیک جه سینه دیر (حیماسی): ساندئویچ لرین حددیندن آرتیق بؤیوکلویو، سودله دولو قانوولار، زنگین لرین دیشله دییی مئیوه لر و اونلارین تیکه سینی سایمازیانا یئره آتماق ، و اونون گؤستردیی انسانلار ، آجلیغا قاپیلیر، سیاسی شعوردان اوزاقدیلار. اونون فیکرینجه کوتله وی نومایش لر ( اعتراضات عمومی ) بیر نوع مصیبت دیر 

 

ادامه نوشته

ائششک: فيلوسوف مو، آخماق مي؟ / حیلمي ياووز Hilmi yavuz

 

ائششک: فيلوسوف مو، آخماق مي؟ 

حیلمي ياووز Hilmi yavuz

اویغونلاشدیردی: همت شهبازی 

 

ائششک، ادبياتين و فلسفه نين اولدوغو قدر هندسه نين و سوسيولوژي نين ده ان گؤز قاباغیندا اولان مجازلاريندان بيريدير. ندنسه، شاعيرلر، فيلوسوفلار، علم آداملاري قدر فولکلور دا ائششکدن امتناع ائتمير. ديوان شعريميزدن درينلنمه سينه بيلگي صاحیبي اولماغا احتياج يوخدور.

ليسئي(دبیرستان) ادبيات کيتابلاري نين ديوان ادبياتينا باغلي بؤلومونده شئيخي نين “خرنامه­ سي” دميرباش متنلردن بيريدير. ادبياتلا هئچ ايلگيسي اولماميش و اولمايان تانيشلاريمين درحال هاميسي نين ديوان شعريندن سؤز آچيلديغيندا، شيخي نين بو مثنويسي نين ايلک ايکي سطيريني،
بير ائششک وار ايدي ضعيف و نزار
يوک اليندن قاتی شکسته و زار

سطيرلريني ازبردن و البتده گوله رک اوخودوقلاري نين شاهيدييم. شيخي دن ضيا پاشايا قدر ديوان ادبياتيميز ائششک سئور بير ادبياتدير؛ – طبيعي مؤولاناني اونوتمادان…

ادامه نوشته

“مدرنیته”/ همت شهبازی

 

“مدرنیته”/ همت شهبازی 

 

«گئلئن وارد» مدرنیته‌نی مدرنیزاسیون دوشونجه‌سییله ایلگیده بیلدیکدن سونرا دئییرکی: «مدرنیزاسیون بیر شئیی گونده‌لیک اؤز احتیاج و مئتودلاری ایله گونجل‌لشدیریب اویوملاشدیرماق آنلامیندادیر. اؤرنک اوچون مطبخیمیزی مدرن‌لشدیرمک فیکرینه دشمکدن مقصد، اونو ان سون و ان یئنی امکان و جیهازلارلا «بو گونکو» اوسلوبدا بَزه‌مک‌دیر» (وارد:۲۳:۱۳۸۴). او مدرنیته یا «مدرن دؤنم»ین اؤزللیک‌لرینی: «ایره‌لیله‌مه، نیک‌بین‌لیک (اوپتیمیست)، اوسچولوق (خردگرایی)، بیلیم، تئکنولوژی، توپلوم و سیاستده کسین‌لیک آراماق، بوتون باشقا بیلیم‌لرین اؤزولو اولان اؤزونو تانیماق دوشونجه‌سی» کیمی آنلاییشلاری ساییر. (یئنه اورادا:۲۱).
آرتیرمالییام یوخاریدا دئییلن مدرنیزاسیوندان مقصد، صنایع‌‌لشمه و یئنی تئکنولوژیک مئتودلارینا جیهازلانماقدیر. مدرنیته‌نی چئوره‌ین اؤزللیک‌لره باخدیقدا اونون داها چوخ توپلومسال گؤزونون تارازلیغی آغیرلاییر.
مدرنیته‌نی سوسیولوژیک بوجاقدان آچیقلایانلار ایچه‌ریسینده آنتونی گیدئنز اؤزل سئچیلیر. او، مدرنیزمین قورومسال بویوتلارینی دؤرد استقامتده گؤرور:
کاپیتالیزم(سرمایه‌چیلیک)، ائندوستورالیزم (صنایع‌لشمه)، نظارت و یوخلاما، قابالیق آراجلاری‌نین کنترولو.
او بو دؤرد بویوتو آشاغیداکی جدول ایله آچیقلاییر: (بونو آیریجا بیر فوتو کیمی آشاغیدا گتیرمیشم)

گیدئنزه گؤره:
«کاپیتالیزم، اؤزل سرمایه مولکیتی ایله مولکیت‌سیز موزدولو امک آراسیندا ایلیشکی مرکزینده قاتی‌لاشمیش بیر امتعه اوره‌تیم سیستئمی‌دیر…
«صنایع‌لشمه»نین [گیدئنز صنایع‌لشمه‌یه تئکنولوژیدن علاوه، صنعت و پئشه صاحیب‌لری او جومله‌دن یازار و صنعتچی‌لری ده قاتیر] آنا کاراکتئریست‌لییی ایسه جانسیز ماددی گوج قایناقلاری‌نین مال اوره‌تیمینده استفاده اولونماسی‌دیر. ماشینلار [تئکنولوژی] بو اوره‌تیم سورَجینده اؤنملی رول اویناییر… بوندان علاوه صنایع‌لشمه تکجه ایش چئوره‌سینی یوخ، همی ده نقلیات، رابیطه و گونده‌لیک ائو یاشامینی دا ائتکیله‌ییر…

 

ادامه نوشته