Cənubda ədəbi proses - 2019 - Pərvanə Məmmədli
Cənubda ədəbi proses - 2019
Pərvanə Məmmədli
"Əlif Nuranlı" təxəllüsü ilə tanınan Əhməd Sadiqi Əşrafinin hekayələrindən ibarət kitabı yazıçının vəfatından 30 il sonra "Savalan igidləri" nəşriyyatında işıq üzü görüb. Əlif Nuranlının bir üstünlüyü o idi ki, o Güneydə az yayılmış ədəbi janrın - nəsrin yazarı idi. Bildiyimiz kimi, Pəhləvi dönəmində ana dilində milli ədəbiyyatın yazılıb yayınlanması basqı altında olub. Nuranlının ən önəmli özəlliyi əsərlərində gözə çarpan antropoloji baxışla bağlıdır. Əlif Nuranlının yaradıcılığını araşdırmaya cəlb edən tanınmış tənqidçi və şair Hümmət Şahbazi yazır: "Ümumiyyətlə, Əlif Nuranlının hekayə fəzaları kənd mühitində olaylaşır. "Qızıl atım" hekayəsində "atçılıq" fəzasını qabartmaq, onun ətrafında işlətdiyi kəlmə və anlayışlar hər bir oxucunu təəccübləndirə bilər. Belə ki, hekayədə bu gün bizlərə tanış olmayan və arxaik görünən bəzi: vəryan, yügən, noxta, xamut, maydan, qulan, qamçı, dayça, buxov, çıda, qəşov, çul, uğan, uzəngi, xəşə, siyəzi və bu kimi ifadələrə işarə edilir.
Bunlar on səhifəlik hekayədə, hekayə və nəsr axarı, yerli-yerində işlənən və bu gün bizim bir çoxlarımıza tanış olmayan, ancaq yazıçının yazdığı dövrdə bol-bol istfadə olunan sözlər və ifadələrdir. Maraqlı budur ki, yazıçı bu fəzaya yeni çalarlar qataraq, heç də bizi kənd fəzasında saxlamır".
Əsərdən örnəklərə nəzər salaq:
"Alt dodağı ixtiyarsız buraxılıb sallandı, uzun sarı dişləri göründü. Ağzından axan şirəcə su dodağından süzülüb qırılmadan yerə çatırdı. Görkəmli, yelkənə oxşar boynu ildırım vurmuş palıdtək yıxılıb qınından asılmışdı. Qıçları cana gəldi. İlk dəfə sağ qıçı dözümdən düşüb büküldü. Şumlayan divar kimi özünü buraxıb yerə sərələndi. Xamıt dayandı xırxırasına, narakı quyruğunu da qaharıb şaqqıltyıla endirdi...".
yazınını ardını burdan oxuyun:
https://edebiyyatqazeti.az/news/edebi-tenqid/6419-cenubda-edebi-proses-2019
بو وئبلاگ ادبی - نظری وئبلاگ دیر بو ساحه لرده بوتون یازی لاری قبول ائده رک یازارلارین اؤز آدلاریلا یایماغا حاضیردیر