«همت شهبازی»نین آذربایجان نثری اساسیندا «تحکیه قورولوشو» کیتابی چاپدان چیخدی
«همت شهبازی»نین آذربایجان نثری اساسیندا «تحکیه قورولوشو» کیتابی چاپدان چیخدی
تحکیه ادبیاتی ژانرلاری آراسیندا تحکیه عنصرلرینین فرقلی استقامتلرینی گؤروروک. هر بیر تحکیهلی متنین باشلانغیج، زیروه (یا اورتا متن) و سون بؤلومو اولور. بونلار عمومیتله تحکیه‌نین قورولوشونو دا تشکیل ائدیر.
تحکیه(روایت) مئتودلاری،کئچمیشدن ایندییه‌دک چئشیدلی ایفاده فورملاری ایله ایفاده اولونوبدور. «حکایت»، «ناغیل»، «یومور»،«آغی»، «ساتیرا»لارین روایت مئتودوندان توت بو گونکو حکایه، رومان، فیلم، خاطیره، ژورنالیستیکا، گوندهلیک یادداشلار، کؤشه یازیلاری و حتتا رئکلام و تبلیغ مئتودونا قدر روایتین چئشیدلی ایفادهسیندن استفاده اولونور. بیز زامان آردیجیل‌لیغی ایله سبب-نتیجه و منطیق اوزره نقل اولونان حادثه‌لره «تحکیه» دئییریک. بو تعریفدن بئله چیخیر کی ادبیات داخیلینده اولان ایریلی-خیردالی بیر چوخ تانیدیغیمیز ژانرلار اؤزو «تحکیه» ادبیاتینا داخیل‌دیر: ناغیل، رومانس، رومان، حکایه، پیئس، سئناری، پووئست و… بونلاری نظره آلدیقدا گؤرونور کی هامیسی‌نین کؤکونده تحکیه یعنی نقل ائتمه عنصرو واردیر.
یازیچی‌نین باجاریغی، قورغو مرحلهسیندن تحکیه‌یه کئچن پروسئسده و بو پروسئسین ایچینده باشقا تحکیه عنصرلریندن فایدالانما ماهیتیندن آسیلیدیر. بئله‌لیکله بیر عمومی باخیشلا تحکیه اوزره قورولان نثر اثرلرینی ایکی ساحه‌ده آراشدیرماق اولار:
الف) قورغو عنصرلری
۱.قورغو۲.باشلانغیج ۳.توققوشما ۴.دویون ۵.آسلاق‌لیق ۶.گرگین‌لیک ۷.زیروه نؤقطه‌سی ۸.چؤزوم ۹.دنگه ۱۰.سون
ب) تحکیه عنصرلری:
۱. باخیش بوجاغی ۲. کاراکتئر / اوبرازلاشدیرما ۳. حادثه ۴. عمل (حرکت / آکسیون) ۵. دانیشیق ۶. صحنه (مکان، فضا، زامان) ۷.موضوع/ مضمون / موتیو ۸. اوسلوب (ایفاده اوسلوبلاری) ۹. سس‌آهنگی (لحن) ۱۰. تئکنیک
بیر اثرین قورولوشوندا استفاده اولونان اوسلوبلاری بیلمه‌دن، اونون پروفسیونال‌اوخونماسینی دا مومکونسوز ائدهجکدیر. یئنی تحکیه ادبیاتینی مطالعه ائد‌ن اوخوجو، بو اوسلوبون ان آزی ایلکین تئکنیک‌لرینه بلد اولمالی‌دیر. بونلارلا تانیش اولان هر بیر اوخوجو، اوخودوغو متنی ده هر آن معنالاندیرماغا گوجو یئته‌جک‌دیر. کیتاب بو مقصدله، اوخوجولاری نثر پروفسیوناللیغی ایله تانیش ائتمک و اونلاری پروفسیونال اوخوجویا چئویرمک مقصدینی اوزرینه گؤتورور. بونا گؤره ده کتیاب، تحکیه ادبیاتی و اونون ژانرلاری او جومله‌دن: رومانس، رومان، پووئست، حکایه و… حاقدا قیسا معلومات وئردیکدن سونرا اساس موضوعسو یعنی تحکیه اوسلوبلاری‌نین ایضاحینا کئچیر. بورادا نثر نوعونون تحکیه قولوندا استفاده اولان بدیعی نثر اوسلوب و تئکنیک‌لری آذربایجان نثرینده اولان نثر نمونه‌لری ایله آچیقلانیر.
کیتابین ایچلیک‌لری بونلاردیر:
اؤن‌سؤز ۷
بیرینجی بؤلوم: تحکیه ادبیاتی
ادبیاتا گیریش ۱۷
تحکیه ادبیاتی ۲۳
تحکیه ادبیاتی‌نین نوع‌لری ۲۸
رومانس ۳۰
رومان ۳۲
پووئست ۳۵
ناغیل ۴۱
داستانلار / دستانلار ۴۲
حکایت ۴۳
لطیفه ۴۴
بوی (Boy) 45
حکایه ۴۶
حکایه ایله ناغیلی فرق‌لندیرن عنصرلر ۴۸
حکایه یوخسا اؤیکو ۵۷
حکایه‌جیک ۶۳
مئتافیکشئن یا اوستتحکیه ۶۸
ایکینجی بؤلوم: تحکیه قورولوشو
تحکیه‌یه گیریش ۷۷
الف. قورغو عنصرلری ۸۲
قورغو ۸۲
۱. باشلانغیج ۹۷
۲. توققوشما ..۱۱۰
۳. دویون ۱۱۳
۴. آسلاق‌لیق ۱۱۴
۵. گرگین‌لیک ۱۲۲
۶. زیروه نؤقطه‌سی ۱۲۳
۷. چؤزوم ۱۲۵
۸. دنگه ۱۲۵
۹. سون ۱۲۶
ب. تحکیه عنصرلری ۱۲۷
۱. باخیش بوجاغی ۱۲۷
الف. اوچونجو شخص باخیش بوجاغی ۱۳۷
۱.هر شئیی بیلن باخیش بوجاغی ۱۳۷
۲.محدود هر شئیی بیلن باخیش بوجاغی ۱۴۱
۳.دراماتیک باخیش بوجاغی ۱۴۴
ب. بیرینجی شخص باخیش بوجاغی ۱۵۴
۱. مونولوق ۱۶۳
۱-۱. ایچ مونولوق ۱۷۰
۱-۲. مونولوق-صحبت ۱۷۷
۱-۳. دراماتیک مونولوق ۱۷۹
ج. ایکینجی شخص باخیش بوجاغی ۱۸۰
د. تحکیه‌سیز باخیش بوجاغی ۱۸۶
ح. نئچه‌بوجاقلی باخیش ۱۸۷
۲. کاراکتئر / اوبرازلاشدیرما ۱۹۷
اوبرازلاشدیرما ۲۰۱
باش قهرمان ۲۱۳
آنتی قهرمان ۲۱۵
مخالیف کاراکتئر ۲۱۶
تیپ / تیپیک اوبراز ..۲۱۸
پروتوتیپ (ایلک اوبراز) ۲۲۱
یووارلاق اوبراز ۲۲۳
پئرسوناژ ۲۲۴
دراماتیک کاراکتئر ۲۲۶
تمثیلی کاراکتئر ۲۲۷
شابلون کاراکتئر ۲۲۷
۳. حادثه / اولایلاشدیرما ۲۲۹
۱. یان حادثه‌لر ۲۳۵
۲. یاد حادثه‌لر ۲۳۶
۴. عمل (حرکت/ تحکیه‌وی عمل) ۲۳۷
۵. دانیشیق (مکالمه /دیالوق) ۲۴۰
۶. تحکیه‌نین معنا طرفی ۲۵۸
۱. موضوع ۲۵۸
۲. مضمون ۲۵۹
۳. موضوع ایله مضمونون فرقی ۲۶۲
۴. موتیو ۲۶۵
۷. صحنه / صحنه‌لشدیرمه ۲۶۸
۱. مکان ۲۶۹
۲. آتموسفئر (فضا) ۲۷۲
۳. زامان ..۲۷۳
۸. اوسلوب (سبک / ایفاده اوسلوبلاری) ۲۸۲
ایفاده اوسلوبلاری ۲۸۷
۱. شرح ۲۸۷
۲. بدیعی صنعت‌لر ۲۹۲
الف. کینایه ۲۹۳
ب. اوزونچولوق (اطناب) ۲۹۷
ج. ایجاز ۲۹۹
د. تکرار ۳۰۱
۹. سس‌آهنگی ۳۰۸
۱۰. تئکنیک ۳۱۰
تحکیه قورولوشو (آذربایجان نثری اساسیندا)
یازان: همت شهبازی
جیلدین طرحی: شهر چاپخاناسی (موغان)
ناشیر: اختر، تبریز ۱۴۰۱
کیتابی «اختر» نشریاتیندان آلا بیلرسیز
۰۴۱۳۵۵۵۵۳۹۳
https://ishiq.net/x%c9%99b%c9%99r/30394/%d9%87%d9%85%d8%aa-%d8%b4%d9%87%d8%a8%d8%a7%d8%b2%db%8c%d9%86%db%8c%d9%86-%d8%a2%d8%b0%d8%b1%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%ac%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%ab%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d8%a7%d8%b3%db%8c.html
بو وئبلاگ ادبی - نظری وئبلاگ دیر بو ساحه لرده بوتون یازی لاری قبول ائده رک یازارلارین اؤز آدلاریلا یایماغا حاضیردیر